Akcyza to podatek pośredni nakładany na określone towary akcyzowe, do których należą m.in.:
- wyroby tytoniowe (papierosy, cygara, tytoń do palenia),
- napoje alkoholowe (piwo, wino, wyroby spirytusowe),
- paliwa i energia (benzyna, olej napędowy, gaz LPG, energia elektryczna),
- samochody osobowe (w zależności od pojemności silnika i norm emisji spalin).
Cele podatku akcyzowego
Podatek akcyzowy spełnia kilka kluczowych funkcji:
- Fiskalna – generowanie dochodów budżetowych państwa.
- Regulacyjna – ograniczenie spożycia produktów uznawanych za szkodliwe dla zdrowia i środowiska.
- Ekologiczna – promowanie ekologicznych rozwiązań poprzez wyższe opodatkowanie paliw kopalnych i wysokoemisyjnych pojazdów.
Sposób naliczania akcyzy
Stawki akcyzy mogą być ustalane według różnych metod:
- Kwotowa – stała stawka na jednostkę towaru (np. na litr paliwa, kilogram tytoniu).
- Procentowa – naliczana od wartości towaru (np. od ceny sprzedaży wyrobów alkoholowych).
- Mieszana – łączy obie powyższe metody (np. w przypadku papierosów).
Akcyza w Polsce i Unii Europejskiej
Podatek akcyzowy obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej, jednak poszczególne kraje mogą dostosowywać stawki i przepisy do własnej polityki fiskalnej. W Polsce akcyza regulowana jest przez Ustawę o podatku akcyzowym i podlega nadzorowi Krajowej Administracji Skarbowej.
Kto jest zobowiązany do zapłaty akcyzy?
Obowiązek zapłaty akcyzy dotyczy:
- producentów wyrobów akcyzowych,
- importerów i eksporterów tych towarów,
- sprzedawców prowadzących obrót produktami akcyzowymi.
Akcyza jest najczęściej wliczana w cenę produktu, co oznacza, że ostateczny koszt ponosi konsument.
Oferta Counthink
